Phòng Độc học môi trường

Viện Môi trường & Tài nguyên từ những năm 1997 có dự án hợp tác quốc tế với EPFL giúp trang bị Phòng Độc Học Môi Trường (ĐHMT) trên cơ sở phòng thí nghiệm Vi sinh Môi trường hiện hữu lúc đó của Viện. Đây là phòng thí nghiệm đầu tiên về Độc học sinh thái trong ĐHQG-HCM.

I. Giới thiệu:

 Ngoài việc giúp đỡ trang thiết bị, dự án còn giúp Viện đào tạo nhân lực bao gồm TS Đỗ Hồng Lan Chi (giai đoạn 1), TS Mai Tuấn Anh (giai đoạn 2), NCS Nguyễn Ngọc Vinh (giai đoạn 2&3), và NCS Đào Thanh Sơn (giai đoạn 3). Chính vì có nhân lực được đào tạo tương đối bài bản nên Viện đã được phép ĐHQG-HCM cho phép mở ngành đào tạo NCS Độc học Môi trường là nơi duy nhất trong nước hiện nay đào tạo chuyên ngành này từ năm 2004. Từ đó đến nay ngành đã nhận đào tạo nhiều NCS ngành độc học như Thái Văn Nam (2004), Nguyễn Thanh Mai (2005), Võ Thị Kiều Thanh (2006), và Lê Thị Vy (2007).

• Nghiên cứu cơ bản và ứng dụng trong lĩnh vực phân tích và độc học môi trường bao gồm phát triển các phương pháp thử nghiệm độc học thích hợp cho môi trường vùng nhiệt đới, TCVN các chỉ tiêu giới hạn về độc tính phục vụ cho quản lý môi trường, nghiên cứu và phân tích các chất độc hữu cơ bền vi lượng (bao gồm các chất POPs), phân tích và lấy mẫu thủy sinh bao gồm động vật/thực vật nổi, động vật đáy…
• Phục vụ đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ ngành độc học môi trường trong phần nghiên cứu thực nghiệm.
• Phối hợp các chuyên gia trong và ngoài nước, đào tạo, hợp tác nâng cao năng lực trong lĩnh vực phân tích độc học môi trường.
• Phân tích dịch vụ độc học cấp tính cho các mẫu bùn/đất và nước (sử dụng cá Zebra, bọ nước, vi khuẩn và tảo) và phân tích dịch vụ các chất độc hữu cơ bền như: TBVTV, PCBs, PBDEs, Chlor phenols trong các mẫu bùn, đất, nước và mẫu sinh học (như cá, nghêu sò, mỡ, sữa…)

II. Hiện trạng nhân sự và cơ sở vật chất

 Được trang bị các thiết bị phục vụ theo hướng độc học sinh thái, PTN Độc Học Môi Trường sẽ tập trung nghiên cứu ảnh hưởng các độc chất lên hệ sinh thái và con người cụ thể như sau:

• Nghiên cứu cơ bản: phát triển các kỹ thuật kiểm định độc tố, các kỹ thuật phân tích độc chất trên các thiết bị phân tích như GC/MS. Khảo sát và đánh giá độc tính các chất gây ô nhiễm trong nước, đất và bùn lắng. Đánh giá độc tính môi trường nước trên cơ sở sinh học. Phát triển các phương pháp thử nghiệm độc học thích hợp cho môi trường vùng nhiệt đới. Phát triển các hướng dẫn kỹ thuật phương pháp thử nghiệm độc học phục vụ đào tạo và nghiên cứu. Đánh giá ảnh hưởng, tích lũy sinh học của chất độc trong môi trường, đặc biệt là độc tố vi khuẩn lam lên các nhóm sinh vật trong chuỗi thức ăn, các chất gây rối loạn nội tiết và ảnh hưởng lên hệ sinh thái.
• Nghiên cứu ứng dụng: sử dụng đối tượng thực vật để xử lý phục hồi môi trường bị nhiễm các độc chất công nghiệp và chiến tranh. Chất lượng môi trường nước và đa dạng sinh học thủy sinh vật. Ảnh hưởng của nở hoa vi khuẩn lam và các loài vi tảo gây hại lên môi trường và hệ sinh thái. Nở hoa vi khuẩn lam, vi khuẩn lam có độc và độc tố của chúng, mối liện hệ giữa nở hoa, hàm lượng độc tô và các yếu tố môi trường, sinh học
• Nghiên cứu phục vụ quản lý: biomonitoring, đánh giá rủi ro hệ sinh thái do các hoạt động công nghiệp, nông nghiệp và đô thị, đề xuất các tiêu chuẩn về độc tính để phục vụ công tác quản lý môi trường. Khảo sát hiện trạng và đánh giá tác động môi trường trên cơ sở phiêu sinh vật và động vật đáy. Chất lượng nước, cảnh báo an toàn nguồn nước dùng cho xử lý cấp nước sinh hoạt và sức khỏe cộng đồng, an toàn thực phẩm (thủy sản) và nuôi trồng thủy sản. Mối liên hệ giữa thủy sinh vật và biến đổi khí hậu

 Giảng dạy các môn học liên quan đến phân tích môi trường, độc học môi trường, vi sinh kỹ thuật môi trường, đánh giá rủi ro, các phương pháp phân tích hóa lý.

1.  Hợp tác với phòng thí nghiệm Center Environmental Laboratory (CEL) – Ecole Polytechnique Federal de Lausanne (EPFL), Thụy Sĩ để nghiên cứu và phát triển các phương pháp phân tích vi lượng các hợp chất hữu cơ bền (POPs). TS Luis Felippe de Alencastro.
2. Hợp tác với GS.TS. Gertrud Cronberg, ĐH Lund, Thụy Điển trong nghiên cứu về hiện diện và biến động quần xã vi khuẩn lam trong thủy vực;
3. Hợp tác với GS.TS. Claudia Wiegand, ĐH Southern Denmark về nghiên cứu tác động của độc tố vi khuẩn lam lên sinh vật;
4. Hợp tác với GS.TS. Stephan Pflugmacher, Berlin Technical University, Đức
5. Hợp tác với TS. Jorge Nimptsch, ĐH Austral, Chi Lê, trong phân tích độc tố vi khuẩn lam.

 1.    Do Hong L.C., Becker van Slooten K., Sauvain J.J., Lam Minh T., Tarradellas J., (2000). Toxicity of sediments from the Ho Chi Minh City canals and Saigon river, Viet Nam, Environ Toxicol 2000, 15(5) 469-475