Nghiệm thu đề tài KHCN về mô hình sinh kế bền vững thích ứng điều kiện tự nhiên bất lợi tại tỉnh Cà Mau

Nghiệm thu kết quả thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học: “Nghiên cứu đề xuất mô hình sinh kế bền vững theo định hướng kinh tế tuần hoàn nhằm thích ứng với các điều kiện tự nhiên bất lợi (mặn, phèn và BĐKH) cho người dân nông thôn trên địa bàn tỉnh Cà Mau”

Chiều ngày 19 tháng 5 năm 2025, tại Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau, Hội đồng nghiệm thu nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo Quyết định số 241/QĐ-SKHCN ngày 07 tháng 5 năm 2025 của Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau về việc thành lập Hội đồng nghiệm thu kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh năm 2022 (đề tài: “Nghiên cứu đề xuất mô hình sinh kế bền vững theo định hướng kinh tế tuần hoàn nhằm thích ứng với các điều kiện tự nhiên bất lợi (mặn, phèn và BĐKH) cho người dân nông thôn trên địa bàn tỉnh Cà Mau”. Hội đồng dưới sự điều hành của Tiến sĩ Thái Trường Giang (P.Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ - Chủ tịch hội đồng) cùng 02 Ủy viên phản biện Tiến sĩ Ngô Thị Thanh Trúc (Bộ môn Kinh tế Nông nghiệp – Khoa Kinh tế, Trường Đại học Cần Thơ) và Thạc sĩ Phan Tấn Thanh (Nguyên Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau) và các thành viên hội đồng khác đã đánh giá nghiệm thu nhiệm vụ cấp tỉnh.
Tại Hội đồng nghiệm thu, các Ủy viên đã đánh giá cao những đóng góp về mặt khoa học và thực tiễn của đề tài. Hội đồng thống nhất nghiệm thu và đánh giá Đề tài đã hoàn thành các mục tiêu và nội dung nghiên cứu đã đặt ra.
Đề tài do GS.TS. Lê Thanh Hải làm chủ nhiệm được thực hiện với mục tiêu “Đề xuất và triển khai được mô hình sinh kế theo hướng kinh tế tuần hoàn (tận dụng hiệu quả dòng vật chất, năng lượng từ các hoạt động sinh kế của người dân) nhằm giúp người dân nông thôn trên địa bàn tỉnh Cà Mau khắc phục được các điều kiện tự nhiên bất lợi (mặn, phèn, thiếu nước ngọt) và thích ứng với biến đổi khí hậu, hướng tới duy trì và phát triển bền vững” và đạt được nhiều kết quả quan trọng: 03 bộ báo cáo tổng hợp; 02 bài báo khoa học đăng trên tạp chí trong nước; đào tạo 02 thạc sĩ và hỗ trợ 01 tiến sĩ (đã tốt nghiệp tháng 11/2024); thực hiện 03 mô hình thí điểm (Mô hình 1: Mô hình sinh thái tích hợp tại vùng mặn cho hộ dân có sinh kế chính là nuôi tôm siêu thâm canh; Mô hình 2: Mô hình sinh thái tích hợp cho hộ dân tại vùng phèn – ngọt (mô hình sản xuất nông nghiệp kết hợp cá đồng); Mô hình 3: Mô hình sinh thái tích hợp cho hộ dân vùng bị ảnh hưởng sinh kế bởi biến đổi khí hậu, mặn – ngọt (Mô hình sản xuất lúa tôm)). Đây là nguồn dữ liệu phục vụ cho hoạt động nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực, góp phần chung vào công cuộc BVMT và phát triển sinh kế bền vững.

Hình 1. Một số hạng mục của mô hình thí điểm được triển khai

Trong đó, sản phẩm 03 mô hình thí điểm đã áp dụng nhiều kỹ thuật SXSH-TKNL và thực hành tốt nhất và các kỹ thuật giảm thiểu và xử lý chất thải giúp các hộ dân tạo ra giá trị kinh tế từ các sinh kế mới, giảm tác động đến môi trường và thích ứng với các điều kiện bất lợi tại tỉnh Cà Mau. Các thông tin hạng mục thiết kế, quy trình vận hành và hướng dẫn xử lý nước thải, bùn thải, ủ phân, sản xuất biochar,... được mô tả chi tiết trong các sổ tay hướng dẫn thực hiện và vận hành mô hình (là một trong những sản phẩm của đề tài). Sau khi triển khai mô hình thí điểm tại 03 hộ điển hình cho 03 khu vực sinh thái có điều kiện tự nhiên bất lợi, Nhóm thực hiện cũng đã tổ chức buổi tập huấn chuyển giao công nghệ cho cán bộ xã và các hộ dân từ ngày 10 – 12/12/2024 tại UBND xã Quách Phẩm (huyện Đầm Dơi), UBND xã Trần Hợi (huyện Trần Văn Thời) và UBND xã Khánh Thuận (huyện U Minh) thu hút hơn 70 hộ dân tham gia.

Hình 2. Hội thảo tập huấn

Ngày 15 tháng 01 năm 2025, Viện Môi trường và Tài nguyên đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau tổ chức buổi Hội thảo Tổng kết đề tài với chủ đề “Mô hình sinh kế bền vững theo định hướng kinh tế tuần hoàn nhằm thích ứng với các điều kiện tự nhiên bất lợi”. Hội thảo diễn ra tại Hội trường Sở khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau với sự tham gia của 30 đại biểu là đại diện của các sở ban ngành cấp tỉnh Cà Mau, đại diện các phòng ban liên quan và Ủy ban Nhân dân các xã thuộc huyện Đầm Dơi, Trần Văn Thời, U Minh, các hộ dân triển khai mô hình thí điểm, đại diện phía đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Cà Mau,…

Hình 3. Hội thảo tổng kết của đề tài